Verhaal van Neslihan Ozcan Sahin: Na alle strijd begint een gevluchte leraar les te geven.

Geschreven door Georgette Schönberger

Neslihan is een vluchteling uit Turkije en is naar Nederland gekomen om samen met haar man en twee kinderen een nieuw leven op te bouwen.

In augustus 2018 moest Neslihan haar leven in Turkije verlaten en is toen eerst gevlucht naar Griekenland. Daar heeft ze drie maanden gezeten voordat ze naar Nederland is gekomen. Samen met haar familie heeft ze 19 maanden in verschillende AZC door heel Nederland gewoond. “Ik ken Nederland beter dan een gemiddelde Nederlander” beweert Neslihan. Nu woont ze sinds een paar jaar met haar familie in een sociale woning in Amstelveen.

In Turkije werkte Neslihan al lang als scheikunde, natuurkunde en biologie lerares. Toen ze naar Nederland kwam wilde ze graag weer les gaan geven. Gelukkig was het vinden van een baan niet moeilijk. Via het project genaamd ‘Statushouders voor de Klas’ heeft ze les gekregen over hoe het Nederlandse schoolsysteem in elkaar zit, waardoor ze uiteindelijk een stage heeft weten te bemachtigen. Daarnaast heeft Neslihan als vrijwillige op een school gewerkt. Zo werkte ze als technische onderwijs assistente aan de Apollo middelbare school in Amsterdam. Bij dezelfde school heeft ze kunnen doorgroeien en mocht ze na een tijdje ook twee dagen in de week lesgeven. Volgend jaar zal ze alleen maar lesgeven en gaat ze niet meer als assistente werken.

Waarom heb je destijds besloten om docent te worden?

“Ik vind lesgeven heel erg leuk, ik zie het eigenlijk niet als een baan omdat het echt een passie van mij is.” Ze geeft nu al 18 jaar les en vindt het nog steeds hartstikke leuk. Na haar opleiding is ze eigenlijk direct begonnen als docent. Ze heeft ervoor gekozen om scheikunde, natuurkunde en biologie docent te worden omdat ze voor deze drie vakken het hoogste cijfer had behaald en het leuke onderwerpen vond.

Waarom heb je besloten om naar Nederland te komen?

“We hebben via internet en het nieuws gelezen en ook heel vaak gehoord dat men in Nederland vrij is, dat iedereen zijn mening of ideeën kan delen. Dit is jammer genoeg niet het geval in Turkije, daar ben je niet vrij en kun je niet zeggen wat je wilt. Heel vaak moeten mensen naar de gevangenis vanwege het openbaren van hun meningen, zelfs kinderen”. Vanwege dit feit zijn de broer en zus van Neslihan ook naar Nederland gekomen met hun familie. Neslihan ziet haar familie eigenlijk elke week.

Met welke uitdagingen werd je geconfronteerd toen je naar Nederland kwam?

De weg om naar Nederland te komen was heftig. Met haar hele familie heeft ze Turkije per boot moeten ontvluchten. Hiervoor heeft ze heel veel geld moeten betalen en heeft ze met mensensmokkelaars moeten onderhandelen wat best gevaarlijk kan zijn. Neslihan is een politieke vluchteling en werd gezien als Terrorist in haar eigen land vanwege haar mening.

Daarnaast wilde Neslihan heel graag de Nederlandse taal leren, alleen was dit nogal lastig in het begin. Omdat er toen de tijd geen inburgerplicht voor haar gold, kon ze tijdens haar verblijf in het AZC geen gratis Nederlandse taalcursus volgen. Wel heeft ze van vrienden en van vrijwilligers in het AZC een beetje Nederlands kunnen leren. Hiervoor is ze heel dankbaar. Neslihan wilde heel graag integreren en inburgeren en daarom was de taal leren heel belangrijk voor haar. Na een lange strijd is het haar uiteindelijk geslaagd om geld te lenen waarmee ze een cursus heeft kunnen volgen.

Af en toe heeft ze nog wel moeite met de Nederlandse taal, vooral er plus de verschillende preposities vindt ze lastig. Daarnaast begrijpt ze bepaalde Nederlandse uitdrukkingen nog niet, maar ze gelooft dat dit uiteindelijk wel komt goed.

Wat zijn de verschillen tussen het Turkse en het Nederlandse schoolsysteem?

“Er zijn niet veel verschillen vind ik. Natuurlijk zijn sommige dingen niet verschillend. Bijvoorbeeld zijn pubers gewoon pubers en gedragen ze zich op bepaalde opzichten hetzelfde, maar de leerlingen in Nederland hebben altijd de kans om door te stromen vanwege de verschillende niveaus. Daarom is het systeem in Nederland beter omdat die kans bestaat.” Neslihan vertelt dat er in Turkije maar één niveau bestaat, dat elke leerling dezelfde onderwerpen moet leren en hetzelfde tentamen moet doen. Dus als dit niveau te hoog is, heb je niet echt een andere mogelijkheid om door te studeren, en daarom stoppen veel jongeren met school.

Wat ook een groot verschil is, is dat er niet veel hiërarchie bestaat in Nederland. “Mijn director en mijn teamleider zijn gewoon mijn collega’s. We worden als hetzelfde gezien en ook zo behandeld. Ik mag ze gewoon met hun eigen naam noemen. In Turkije moet je iedereen met meneer of mevrouw aanspreken. Ik zou graag willen dat er geen hiërarchie meer is in Turkije, dat zou ik graag willen veranderen”.

Is er iets wat je graag zou willen delen?

“Ik zou graag willen zeggen dat wij allemaal mensen zijn die gewoon samen kunnen leven, je moet alleen respect hebben voor anderen. Je moet iedereen met respect behandelen en een veilige en fijne sfeer creëren. Wij hier zijn gekomen voor onze vrijheid en Nederland heeft ons heel veel rechten gegeven. Daarom moet je iets doen voor Nederland, je moet je vaardigheden gebruiken om hier te helpen, om te integreren. Die eerste stap zetten is echt makkelijk, door bijvoorbeeld hoi te zeggen tegen je buren of door gewoon met iemand te kletsen en aardig te zijn.”

Ook wilde Neslihan iedereen eraan herinneren dat er nog zo veel mensen bedreigd worden in Turkije, of die vergeten worden in de gevangenis. Je kunt altijd iets voor hun doen, door bijvoorbeeld iets op Twitter te delen of door erover te praten.

Verhaal van Melek Kaymaz: Na alle strijd begint een gevluchte leraar les te geven.

Melek Kaymaz is een vluchteling uit Turkije en werkt momenteel als wiskundedocent in een internationale middelbare school in Amsterdam. Daar geeft ze les in het Nederlands aan de mavo, havo en de vwo.  

 

Hoe ben je in Nederland terechtgekomen? Melek is samen met haar man uit Turkije gevlucht. Voordat ze naar Nederland zijn gekomen, woonden ze drie jaar in Irak, waar Melek als wiskunde docente werkte. Toen Melek zwanger raakte, wisten ze dat de terugkeer naar Turkije en het verblijf in Irak geen opties meer waren. Ze wilden iets doen voor hun dochter, voor een betere toekomst. In eerste instantie hadden ze geen idee waar ze heen konden, zo vertelde Melek: “We hadden geen visa voor een Europees land en ook geen ‘green card’ om naar Amerika te verhuizen”. Na wat zoeken op het internet kwamen ze erachter dat Nederland een land is waar vluchtelingen worden opgenomen, waar ze hulp kunnen krijgen en waar ze vrij zijn. “Vrijheid, dat is heel belangrijk voor mij, daarom zijn we gekomen”. Nu woont Melek samen met haar man al vijf jaar in Nederland. 

“Deze stap was enorm en in het begin had ik het heel moeilijk, ik had geen idee wat het betekende om in Nederland te wonen. Ik kende de taal nog niet en wist niks van de Nederlandse cultuur”. Ook zijn haar man en Melek alleen naar Nederland gekomen, ze hebben namelijk geen familieleden of kennis die in Nederland wonen. 

 

Waarom ben je wiskundedocent geworden?

“Toen ik klein was, was het niet mijn droom om wiskunde docent te worden. Op latere leeftijd moest ik toch een keuze maken, welke richting ik op wilde gaan. Ik wist dat ik van wiskunde hou. Ik zie wiskunde als een soort spel of puzzel dat ik wil oplossen. Daarnaast wist ik ook dat ik graag wiskunde aan andere mensen wiskunde bijbreng. Vaak moest ik dingen aan mijn broertjes of familie uitleggen en dit vond ik eigenlijk wel leuk. Daarom was de keuze om wiskunde docent te worden, een hele goede keuze”. 

 

Welke uitdaging heb jij ondervonden?

Toen Melek en haar man naar Nederland zijn gekomen, moesten ze van nul af aan beginnen. Ze hadden geen idee van de Nederlandse taal of cultuur. In een AZC in Amsterdam heeft Melek zichzelf de basis van de Nederlandse taal bijgebracht met behulp van een boek dat ze daar kon krijgen. In het AZC woonde ze uiteindelijk 10 maanden met haar man en haar net geboren dochter. Nu woont ze in een huis met haar familie in Amsterdam Zuidoost. Om haar Nederlands te verbeteren heeft ze een gratis cursus gevolgd die aangeboden werd door de gemeente Amsterdam. Ook heeft ze het ‘Oriëntatietraject Statushouders voor de Klas’ aan de Hogeschool van Amsterdam afgelegd. Door dit traject heeft ze niet alleen de Nederlandse taal onder de knie gekregen, maar kreeg ze ook les over het Nederlandse onderwijssysteem en heeft ze daarmee een stage kunnen krijgen op een middelbare school. 

 

Nu werkt ze nog steeds op dezelfde middelbare school als wiskundedocent. Dit proces klinkt makkelijker dan het was. Melek vertelde ons dat ze het onwijs lastig vond om in eerste instantie een baan als docent te vinden. Zo heeft ze voor meer dan 40 scholen gesolliciteerd waarvan er maar 5 scholen een reactie terug stuurden. Uiteindelijk had ze de keuze uit twee scholen. Ze vond het heel jammer dat sommige scholen helemaal niet hadden gereageerd. “Ik ben anders, dat snap ik, maar ik verwacht wel een reactie, vooral omdat Nederland een lerarentekort heeft”. 

 

Melek had het gevoel dat Nederlanders haar in het begin niet vertrouwden. “Ze zijn bang voor andere mensen, ze geloven je in het begin niet, maar als je eenmaal hun vertrouwen wint, dan is het goed en zijn ze heel aardig en lief”. 

 

Welke verschillen zijn er tussen het Turkse en Nederlandse onderwijssysteem?

“Het Nederlandse onderwijs is een beetje anders dan in Turkije”. Zo legde Melek ons uit dat ook scholen in Turkije verschillende niveaus hebben. Wat wel anders is, zijn de leeftijden waarop de kinderen van niveau wisselen. Zo is de basisschool in Turkije ook acht jaar, maar gaan de kinderen in Nederland op een vroegere leeftijd naar de middelbare school. Hierdoor kreeg Melek het gevoel dat Nederlandse kinderen die net begonnen aan de middelbare school wat kinderachtig zijn. Wat Melek wel erg opvalt is dat Nederlandse kinderen veel zelfstandiger zijn. ‘De kinderen hier zijn veel actiever. In Turkije moet de docent 100 procent actief zijn en volgen de leerlingen alleen naar wat er gezegd wordt. “In Nederland werken kinderen zelfstandig aan opdrachten zonder dat de docent alles moet uitleggen”. Een ander verschil is dat er in Nederland veel meer verschillende scholen bestaan, zoals openbare, privé- of christelijke scholen. In Turkije bestaat er alleen een soort school. 

 

Blik op de toekomst

Ook al mist Melek haar familie en vrienden in Turkije en haar cultuur enorm, ze is toch blij met haar keuze om naar Nederland te komen. Haar familie en vrienden komen gelukkig af en toe op bezoek maar zelf kan ze niet meer terug naar Turkije. Het meest belangrijke voor haar is de vrijheid die ze in Nederland heeft. Melek zou graag aan andere vluchtelingen willen meedelen dat het in het begin een hele moeilijke stap is om naar Nederland te komen en hier docent te worden, maar je mag nooit opgeven en altijd je best doen. Het wordt met mate van tijd steeds makkelijker.

 

geschreven door Georgette Schonberger