Συνέντευξη με τον Marcel Voorhoeve τον υπεύθυνο για τους δασκάλους πρόσφυγες στην Ολλανδία
Αφού πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ως δάσκαλος μαθηματικών και φυσικής και αναπληρωτής διευθυντής ενός γυμνασίου, ο Marcel Voorhoeve ίδρυσε την οργάνωση DVDK, δηλαδή τον δάσκαλο πρόσφυγα στην τάξη.
Σε συνεργασία με την Ολλανδική Ένωση Δασκάλων Μαθηματικών και το Ολλανδικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, οι εθελοντές προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι οι δάσκαλοι πρόσφυγες μπορούν να ασκήσουν το επάγγελμά τους στην Ολλανδία.
Με αφορμή την Ημέρα Παιδείας 2023, το Broken Chalk αποφάσισε να μιλήσει με τον Marcel Voorhoeve για την εμπειρία του, την δημιουργία του DVDK και τις προτάσεις του σε όσους θέλουν να συμβάλουν στην προώθηση ”της διδασκαλίας από δασκάλους πρόσφυγες.
Μιλήστε μας λίγο για την ζωή σας
”Γεννήθηκα στο Νότο, στο Μάαστριχτ και τώρα είμαι 67. Σπούδασα στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης μαθηματικά και φυσική. Μετά από 5 χρόνια σπουδών, μπόρεσα να πάρω την άδεια για να διδάξω. Τότε άρχισα να ψάχνω για δουλειά στον χώρο της εκπαίδευσης, που δεν ήταν κάτι εύκολο εκείνη την εποχή. Τελικά, βρήκα στην Ουτρέχτη, έγινα δάσκαλος σε ένα Ρωμαιοκαθολικό σχολείο και άρχισα να διδάσκω φυσική”.
Μετά, ο Marcel έγινε δάσκαλος μαθηματικών και στα μέσα της δεκαετίας του ’80 με την εξέλιξη των υπολογιστών, άρχισε επίσης να παραδίδει μαθήματα πληροφορικής. Όπως λέει ο ίδιος, τότε είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το εκπαιδευτικό σύστημα, καθώς προέκυψαν νέες ιδέες για την διδασκαλία των μαθηματικών.
”Στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης το τμήμα ανέπτυξε νέες ιδέες για την διδασκαλία των μαθηματικών. Σε αρκετά προγράμματα το σχολείο μας ήταν πειραματικό και ήταν πολύ ενδιαφέρον για εμένα, καθώς μου επέτρεπε να γίνω ένας καλός δάσκαλος.
Σε πολλές χώρες τα μαθηματικά είναι κάτι που πρέπει να το μάθεις και να το κάνεις, η πράξη είναι το πιο σημαντικό. Αυτή η προσέγγιση δεν βοηθάει πολύ να αναπτύξεις την δική σου σκέψη, κάτι που είναι δυνατό, όταν έχεις χρόνο να δοκιμάσεις πράγματα μόνος σου, προφανώς με την βοήθεια ενός καλού δάσκαλου”.
Αφού πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ως δάσκαλος, τα τελευταία 15 χρόνια ήταν στην διεύθυνση του σχολείου. Και τα 4 τελευταία χρόνια πριν σταματήσει την δουλειά, δίδασκε στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών στο Άμστερνταμ ως δάσκαλος στο τμήμα εκπαίδευσης.
Έτσι, γύρισε στην διδασκαλία μαθηματικών, συγκεκριμένα στην στατιστική και στην διδακτική μαθηματικών σε νέους φοιτητές που ήθελαν να γίνουν δάσκαλοι μαθηματικών.
Πώς σας προέκυψε η ιδέα του DVDK;
”Σταμάτησα να δουλεύω πριν από 3 χρόνια, περίπου στην αρχή της πανδημίας του κορωνοϊού, αλλά μου άρεσε η δουλειά μου πάρα πολύ. Η σύντροφός μου και εγώ ταξιδεύαμε τότε. Τον Ιανουάριο, μετά τα Χριστούγεννα, σκεφτόμουν τι θα μπορούσα να κάνω. Το να περίμενα το επόμενο ταξίδι δεν με ικανοποιούσε.”
Κάποια στιγμή ο Marcel αποφάσισε να πάει στο Plan Einstein, ένα μέρος που δημιουργήθηκε από τον δήμο της Ουτρέχτης και την οργάνωση Vluchtelingen Werk Nederland που βοηθάει πρόσφυγες κατά την υποδοχή και την ενσωμάτωση στην πόλη. Μιλώντας με έναν εργαζόμενο, ο Marcel συστήθηκε σ’ έναν Τούρκο πρόσφυγα που ήταν δάσκαλος μαθηματικών στην χώρα του και ήθελε να διδάξει ξανά. Το μόνο πρόβλημα ήταν ότι δεν ήξερε την Ολλανδική γλώσσα, την διδασκαλία μαθηματικών και το σύστημα εκπαίδευσης στην Ολλανδία.
”Γίναμε φίλοι, τον βοήθησα με την γλώσσα, να καταλάβει το σύστημα εκπαίδευσης. Μετά, μου είπε ότι ήταν μέλος σ’ ένα γκρουπ στο Whatsapp με 100 περίπου δασκάλους μαθηματικών από την Τουρκία που είχαν φύγει από την χώρα τους, επειδή είχαν πρόβλημα με την πολιτική κατάσταση στην Τουρκία και δεν μπορούσαν πια να διδάξουν εκεί”.
Εκείνη την εποχή, όπως εξηγεί ο Marcel, υπήρχε στην Ολλανδία έλλειψη δασκάλων μαθηματικών.
Αυτό δημιούργησε μια παράδοξη κατάσταση: σε μια χώρα με όλο και λιγότερους δασκάλους, υπάρχουν αρκετοί πρόσφυγες δάσκαλοι που μπορούν να βοηθήσουν την τοπική κοινωνία και συγχρόνως να ασκήσουν το επάγγελμα που αγαπούν και έχουν επιλέξει.
Η ιδέα του DVDK προήλθε από αυτό το παράδοξο. Με την βοήθεια του Ιδρύματος Δασκάλων Μαθηματικών στην Ολλανδία και της οργάνωσης VluchtelingenWerk Nederland, ο Marcel άρχισε ένα πρόγραμμα με σκοπό να βοηθήσει τους δασκάλους από το εξωτερικό να γίνουν δάσκαλοι στην Ολλανδία.
”Θεωρητικά σ’ όλους αυτούς τους πρόσφυγες από την Τουρκία τους επιτρέπεται να διδάσκουν στα σχολεία μας, καθώς έχουν άδεια άσκησης επαγγέλματος που συμβαδίζει με το Ολλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα. Παρ’ όλα αυτά, η γλώσσα φυσικά είναι πρόβλημα, επίσης το Ολλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και ακόμα ο τρόπος με τον οποίο διδάσκονται τα μαθηματικά στην Ολλανδία διαφέρει πάρα πολύ από ότι στην Τουρκία, το Ιράν ή την Συρία. Ακούσαμε πολλά από δασκάλους μαθηματικών, που δεν ήταν ικανοποιημένοι με τα υπάρχοντα προγράμματα σ’ άλλα πανεπιστήμια και σκεφτήκαμε πως θα μπορούσαμε να έχουμε μια ιδέα για να το κάνουμε καλύτερο”.
”Κάναμε ένα σχέδιο, το στείλαμε στο υπουργείο Παιδείας για έναν καλά δομημένο τρόπο βοήθειας προς τους πρόσφυγες από το εξωτερικό που θα ξεκινάει από την στιγμή που θα φθάνουν στην Ολλανδία βοηθώντας τους να χρησιμοποιήσουν τα πτυχία τους και όλα τα σχετικά έγγραφα στην Ολλανδία και προετοιμάζοντάς τους να γίνουν δάσκαλοι γρήγορα και αποτελεσματικά”.
Τον Φεβρουάριο του 2022 μια ομάδα 15 δασκάλων, 13 δασκάλων μαθηματικών και 2 πληροφορικής άρχισαν μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών στην Ουτρέχτη βάσει της ιδέας του DVDK.
(Φωτογραφία: Δύο δάσκαλοι πληροφορικής παίρνουν οδηγίες από την δασκάλα τους για τον τρόπο διδασκαλίας στο πανεπιστήμιο Vrje στο Άμστερνταμ)
Πώς λειτουργεί το DVDK στην πράξη;
Σύμφωνα με την εκπαίδευση του DVDK για την γλώσσα, ο τρόπος διδασκαλίας και το εκπαιδευτικό σύστημα είναι ένα μέρος αυτού που το DVDK αποκαλεί ”Περίοδος 2”
Πράγματι, ο ίδιος τόνισε πως οι πρόσφυγες που έρχονται στην Ολλανδία έχουν μια επιτακτική ανάγκη για μια φάση που θα προωθήσει αυτό τον τύπο της εκπαίδευσης.
”Αυτοί οι πρόσφυγες που έρχονται στην Ολλανδία πρέπει να ξέρουν την γλώσσα, πριν μπουν στην Περίοδο 2. Εμείς θέλουμε να ξεκινάμε αμέσως ακόμα και πριν εγκριθεί το αίτημά τους. Στα κέντρα ασύλου δεν τους επιτρέπεται να κάνουν μάθημα ή να διδάσκονται την Ολλανδική γλώσσα. Αυτό είναι τρομερό και αποθαρρυντικό. Φυσικά, υπάρχουν δράσεις, εθελοντές και οργάνωση, αλλά αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει συγκεκριμένη βοήθεια για τους αιτούντες άσυλο δασκάλους. Μια γρήγορη αρχή θα βοηθήσει τους πρόσφυγες δασκάλους να ξεκινήσουν ενθαρρυντικά, να εξερευνήσουν και να αναπτύξουν πράγματα για το μέλλον τους.
Η ιδέα μας, αυτό που αποκαλούμε Περίοδος 1, είναι όταν ένας δάσκαλος από το εξωτερικό έρχεται στην Ολλανδία, είναι να του προσφέρουμε κάτι. Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό, επειδή δίνει την δυνατότητα να έχουν κίνητρο οι πρόσφυγες να κάνουν καλά πράγματα για τις ζωές τους”.
(Φωτογραφία: Τον Ιούνιο του 2022 η ομάδα του Κολεγίου στην Ουτρέχτη και μέλη του DVDK συγχαίρουν τους συμμετέχοντες στο πρώτο μέρος του προγράμματος)
Επίσης, σύμφωνα με τον Marcel, αυτό που χρειάζεται είναι ο προσανατολισμός για το τι ακριβώς σημαίνει εκπαίδευση στην Ολλανδία, επειδή οι πρόσφυγες ίσως ξέρουν ελάχιστα ή δεν έχουν ιδέα για το τι σημαίνει να είσαι δάσκαλος στην Ολλανδία.
”Εμείς πιστεύουμε ότι αυτό που είναι πραγματικά σημαντικό είναι η εκμάθηση της γλώσσας. Δημιουργήσαμε μια ιστοσελίδα μέσα από την οποία παρέχουμε μαθήματα ολλανδικής γλώσσας. Επίσης, οι ασκήσεις και το νόημα των μαθημάτων έχουν επαγγελματικό προσανατολισμό, ώστε να υπάρχει σχέση με το επάγγελμα του δασκάλου. Αυτό το σχέδιο έχει αποτέλεσμα και δίνει κίνητρα στους πρόσφυγες. Πολλοί δάσκαλοι στην πραγματικότητα είναι δάσκαλοι από καρδιάς και δίνοντας σ’ αυτούς την δυνατότητα να παρακολουθήσουν αυτά τα μαθήματα είναι ένας τρόπος να τους πεις ότι είναι καλοδεχούμενοι στην χώρα μας και στην εκπαιδευτική κοινότητα και ότι θέλουμε να τους βοηθήσουμε”.
Σ’ αυτό το πλαίσιο το DVDK είναι η μοναδική οργάνωση στην χώρα που ανέπτυξε τέτοιες ιδέες και υλικό την πρώτη περίοδο.
Στο τέλος, ο Marcel μας εξήγησε για την εκπαίδευση στην τρίτη περίοδο. Σ’ αυτό το τελευταίο μέρος, αρχίζει η πράξη, όταν οι δάσκαλοι των μαθηματικών αρχίζουν να έχουν την πρώτη δουλειά τους, ενώ ακόμα χρειάζεται πολλή εκπαίδευση.
”Ακόμα και όταν με την γλώσσα είμαστε εντάξει, ακόμα κι όταν με τον τρόπο διδασκαλίας είμαστε εντάξει, ο δάσκαλος θα πρέπει να προσαρμοσθεί στο περιβάλλον του νέου σχολείου και χρειάζεται πολλή βοήθεια. Ειδικά, στην γλώσσα, για παράδειγμα διορθώσεις στα emails και στα γράμματα, στο σχέδιο για ασκήσεις ή στο τεστ για τους μαθητές”.
Αν έπρεπε να δώσετε κάποια συμβουλή σε άλλους ανθρώπους από τον χώρο της παιδείας, ποιες είναι οι βασικές δυσκολίες και πώς γίνεται αυτό;
”Αρκετά πράγματα. Κατ’ αρχάς, οι συμμετέχοντες πρέπει να αφιερώσουν πολύ χρόνο, κάτι που είναι δυνατό, όταν πιστεύεις πραγματικά στην ιδέα και όταν έχεις μια ομάδα ανθρώπων και οργανώσεων που επίσης πιστεύουν στην ιδέα. Είναι ακόμα σημαντικό να υπάρχει καλή συνεργασία. Μπορώ να πω ότι με ανθρώπους που είναι τώρα στο πρόγραμμα, έχουμε γίνε κατά κάποιο τρόπο φίλοι. Αυτό βοηθάει στις δύσκολες και στις εύκολες στιγμές που έχει πάντα ένα πρόγραμμα.
Δεύτερον, το DVDK εξέτασε αν η δομή του προγράμματος μπορεί να εφαρμοστεί και σ’ άλλους τομείς. Βρήκαμε πως δάσκαλοι φυσικής, χημείας, τεχνολογίας και πληροφορικής εξαιτίας της έλλειψης δασκάλων χρειάζονται επίσης δημιουργικές ιδέες, για να βρουν νέους δασκάλους. Αυτοί έχουν σκοπό να επικοινωνήσουν και αυτό σημαίνει ότι το DVDK θα επεκτείνει την δράση του και θα συμβάλει στο να αυξηθεί ο αριθμός των καλών δασκάλων. Αυτό είναι ένα παράδειγμα της πολιτικής μας: να περιλάβει όσο περισσότερες οργανώσεις και συμμετέχοντες με σκοπό να είναι διαθέσιμοι όσο περισσότεροι ειδικοί. Τρίτον, υπάρχουν πολλοί ειδικοί διαθέσιμοι. Ειδικοί στην διδασκαλία της γλώσσας, στην διδασκαλία μαθηματικών ιδιαίτερα για δασκάλους, στην εκπαίδευση δασκάλων από το εξωτερικό. Το DVDK είναι ικανοποιημένο με την συμβολή των πανεπιστημίων και μάλιστα με το Κολλέγιο της Ουτρέχτης που εκπαίδευσε το πρώτο μας γκρουπ. Και τώρα περιμένουμε από το υπουργείο Παιδείας. Οι προσπάθειές μας είχαν ως αποτέλεσμα να δεσμευθεί ο νέος μας υπουργός για μια δομημένη προσέγγιση και για τις οικονομικές ανάγκες. Η εθελοντική εργασία μας συνεχίζεται .”
(Φωτογραφία: Η ομάδα των 15 δασκάλων προσφύγων που άρχισαν μαθήματα στο Κολέγιο της Ουτρέχτης τον Φεβρουάριο του 2022)
Translated by Alexia Kapsabeli/ Αλεξία Καψαμπέλη from the original The testimony of Marcel Voorhoeve, an inspiring man operating in the education field in the Netherlands.