Basin Açıklaması: Dünya İnsan Hakları Günü

İnsan hakları savunucuları, yürürlüğe girmesinden yetmiş iki yıl sonra dahi İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin hala gerçeklikten çok bir hayal olduğu konusunda hemfikir. Dünyanın her yerinde ihlaller durmaksızın devam etmektedir. Maalesef en gelişmiş ve demokratik ülkeler de buna dâhil. İnsan Hakları İzleme Örgütü 2020 Raporuna göre Avustralya, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri bu ülkelerden birkaçıdır.[1]

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 1. Maddesine göre “Tüm insanlar hür, onur ve haklar bakımından eşit doğar.”[2]

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ne göre, tüm insanlar eğitime, sağlık hizmetlerine, ekonomik fırsatlara ve makul bir yaşam standardına erişim hakkına sahiptir. Bu sadece bizlerin geleceği ile ilgili değil, aynı zamanda çocuklarımızın ve torunlarımızın geleceği ile de ilgilidir. Fakat bu noktada devletlerin, insan hakları örgütlerinin ve insan hakları aktivistlerinin çabaları insan hakları ihlalleri ile mücadele için yeterli olamamaktadır. Tüm paydaşları İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 26. Maddesine odaklanmaya davet ediyoruz.

(1) Herkes eğitim hakkına sahiptir. Eğitim, en azından ilk ve temel aşamalarda ücretsizdir. İlköğretim zorunludur.

(2) Eğitim, insan kişiliğinin tam olarak gelişmesini ve insan haklarına ve temel özgürlüklere saygının güçlendirilmesini amaçlamaktadır. Tüm uluslar, ırklar veya dini gruplar arasında anlayışı, hoşgörüyü ve dostluğu teşvik eder ve barışın sürdürülmesine yönelik Birleşmiş Milletler’ in faaliyetlerini teşvik eder.[3]

İnsanlığın temel sorunu, doğru eğitim eksikliğidir. Eğitim, dünya çapında milyonlarca çocuk için erişilemez bir hak olmaya devam ediyor. 72 milyondan fazla ilkokul çağındaki çocuk okula gidemiyor ve 759 milyon yetişkin ise okuma yazma bilmiyor. Hem kendi hem de çocuklarının yaşam koşullarını iyileştirmek için gerekli bilince sahip değiller.[4] Durum böyleyken bu sayı Covid-19 salgınının etkisi nedeniyle yükselişe geçti. Hali hazırda dünya çapında en az 463 milyon çocuk, COVID-19 a bağlı olarak uzaktan eğitime erişememektedir.[5]

Eğitimi bu denli önemli kılan özellik, toplumdaki kötülükleri ortadan kaldırmamıza ve iyi düşünceler ortaya koymamıza yardımcı olmasıdır. Dünyanın farklı yerlerinde eğitim risk altında ve bizler tüm paydaşların ve kamuoyunun dikkatini bu yöne çekmek istiyoruz. Bu riskler okullara saldırılar yapılması, okulların bombalanmasından, öğrenci ve öğretmenlerin öldürülmesine kadar uzanıyor. Silahlı grupların kışkırttığı tecavüz ve cinsel şiddet, keyfi tutuklamalar ve zorla askere alma da meydana geliyor. Eğitime yönelik saldırılar öğrencilere ve öğretmenlere zarar verir, ancak aynı zamanda hem kısa hem de uzun vadede toplulukları etkiler.

Bunlardan Sadece birkaç örnek verecek olursak;

• Nijerya: Kuzeydoğu ‘da dokuz yılda 611 öğretmen öldürüldü, 910 okul yıkıldı.[6]
• Son beş yılda eğitime yönelik saldırılarda 22.000’den fazla öğrenci ve öğretmen yaralandı veya öldürüldü.[7]
• Amerika: 2009’dan bu yana, ABD’deki okulların en az 177’si silahlı saldırıya uğradı.[8] Saldırganlar 110 öğrenci ve öğretmeni öldürdü, 246 kişi ise yaralandı.[9]
• Mevcut verilere göre 2015 ve 2019 yılları arasında 93 ülkede eğitime yönelik en az bir saldırı yaşandı, bu sayı 2013-2017 raporlama dönemine göre 19 ülke daha fazla.[10]
• Yine bir diğer örnek; Yemen ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti. Her ülkedeki okullara 1.500 saldırı düzenlendi ve bu ülkelerde eğitim özellikle ağır etkilendi. Afganistan, Filistin ve Suriye’nin tümü eğitime yönelik 500 saldırıya uğradı.[11]
• Ukrayna: 2014’ün başlarında çatışmanın başlamasından bu yana, çatışmaların bir sonucu olarak temas hattının her iki tarafındaki 750’den fazla eğitim tesisi hasar gördü veya yok edildi.[12]
• Türkiye’de: Eğitim Sendikası’nın (Eğitim-Sen) verilerine göre hükümet 41.005 eğitimciyi işten attı.[13] Ayrıca 56.000’den fazla öğrencinin yükseköğretime kayıtlı olduğu 16 özel üniversite kapatıldı. Öğrencilerin eğitim hakkı ihlal edildi. Bu kurumlarda çalışan 2.465’i akademisyen olmak üzere 5.342 kişi işini kaybetti.[14]

Çocuklar ve gençler, yaratıcı istatistikleri ve kaçamak sözcük dağarcığı ile verilen sözleri gerçeğe dönüştürmedeki başarısızlıklarını gizleyen küresel bürokrasilerin sessiz kurbanlarıdır.

Tüm bunlar devam ediyorken eğitimi ücretsiz ve zorunlu hale getiren yasalar dikkate alınmıyor. Gelişmekte olan ülkelerdeki insanlar, bir çocuğu okulda tutmak için yıllık gelirlerinin üçte birini ödemek zorunda kalıyor. Daha da kötüsü, çocuklar okulda bile ilkokul masraflarını karşılayabilmek için çalışmak zorunda kalmakta.[15]

Broken Chalk olarak, toplum bireyleri ve basın mensupları ile ulusal ve uluslararası yargı yoluyla eğitim haklarını talep etmeye devam edeceğiz. Hükümetlerin, paydaşların, sivil toplum kuruluşlarının ve insan hakları aktivistlerinin dikkatini bu yöne çekmek istiyoruz. Aktivistler, eğitimcilerin karşılaştığı insan hakları ihlallerine karşı verdikleri mücadelede eğitimcilerin yanlarındadır.

Bu önemli günün, İnsan Hakları Günü, tüm insanların İnsan Hakları İhlallerine karşı durmasında bir milat olmasını umuyoruz.

Broken Chalk kamuoyuna saygıyla duyurur.

 

Broken Chalk

 

10 Aralık 2020 Dünya İnsan Hakları Günü Basın açıklamasının PDF’si

[1] https://www.hrw.org/sites/default/files/world_report_download/hrw_world_report_2020_0.pdf

[2] https://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights/

[3] https://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights/

[4] https://www.humanium.org/en/right-to-education/

[5] https://www.unicef.org/press-releases/covid-19-least-third-worlds-schoolchildren-unable-access-remote-learning-during

[6] https://allafrica.com/stories/202009090067.html

[7] https://www.telegraph.co.uk/global-health/science-and-disease/22000-students-teachers-harmed-killed-attacks-education-last/

[8] https://storymaps.arcgis.com/stories/3dbf6b680fc84036a3503159a96d50f2

[9] https://edition.cnn.com/interactive/2019/07/us/ten-years-of-school-shootings-trnd/

[10] https://www.telegraph.co.uk/global-health/science-and-disease/22000-students-teachers-harmed-killed-attacks-education-last/

[11] https://www.telegraph.co.uk/global-health/science-and-disease/22000-students-teachers-harmed-killed-attacks-education-last/

[12] https://www.unicef.org/press-releases/attacks-schools-quadruple-conflict-hit-eastern-ukraine-unicef

[13] https://stockholmcf.org/turkish-teacher-not-assigned-over-his-alleged-links-to-gulen-movement-killed-in-workplace-accident/

[14] https://stockholmcf.org/turkey-celebrates-teachers-day-as-tens-of-thousands-of-dismissed-teachers-jobless-or-in-prisons/

[15] http://www.katarinatomasevski.com/