Writer/Yazar: Alexandra Drugescu-Radulescu
Translator/Çeviren: Derin Erk
GİRİŞ
Gürcistan’da eğitim üç seviyede iade edilmektedir: ilk iki seviye zorunlu olmak üzere, ilkokul (I-IV. sınıflar), temel (VII-IX. sınıflar) ve ortaöğretim (X-XII. sınıflar). Çocuklar temel okulda not almaya başlarlar ve 1 ila 10 puanlık bir ölçekte değerlendirilirler. Her okulun, özel ihtiyaçları olan öğrenciler gibi istisnai durumlarda değiştirilebilen ulusal müfredatı takip etmesi gerekir. Müfredat, çocukların zorlandıkları konulara göre değiştirilmektedir. Ayrıca çocuğun okula kaydolması ancak evden bir çalışma planı izlemesi gibi durumlarda evde eğitime izin verilmektedir. Ancak Gürcistan eğitim sisteminde özel ihtiyaçları olan çocukların karşılaştığı sistematik zorlukları ortaya koyan gerçek kanıtlar bulunmaktadır. Önemli ilerlemeler olmasına rağmen, mücadeleler hala devam ediyor. UNICEF’e göre Gürcistan’ın karşı karşıya olduğu en büyük sorunlardan biri eğitimin kalitesi ve ülkenin harcamalarının aynı GSYH’ye sahip diğer ülkelere göre daha düşük olması. Eğitim sisteminin çeşitli zorluklarını analiz etmeden önce Gürcistan’ın çalkantılı tarihini akılda tutmak önemlidir. Gürcistan, SSCB yönetimi altında geçirilen uzun sürenin bir sonucu olarak hâlâ sistematik aksaklıklarla yüzleşmek zorundadır. 1991 yılında bağımsızlığını kazanmış, nispeten yeni bir demokrasi olan devletin, önümüzdeki onyıllarda eğitim sistemini daha da geliştirme potansiyeli hala mevcut.
Özel İhtiyaçlı Çocuklar
Yukarıda belirtildiği gibi Gürcistan’da her çocuğun akademik başarıya ulaşmasını sağlayacak güçlü yasalar bulunmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın internet sitesi dikkate alındığında gençlerin kaliteli eğitime eşit erişime sahip olması beklenilir. Gürcistan’ın BM Engelli Hakları Sözleşmesini onaylamasıyla bu fikir güçlendirilir. Sözleşmenin 24. maddesinde devletlerin fırsat eşitliği temelinde ayrımcı olmayan bir eğitim sağlaması gerektiği vurgulanıyor. Bu Sözleşme yasal olarak bağlayıcı bir karaktere sahip olmasa da, Gürcistan da dahil olmak üzere imzacıların kapsayıcı eğitimin öneminin kabulünü göstermektedir. Uluslararası normların bu onayı ulusal mevzuatla pekiştirilmiştir. 2005 yılında Gürcistan, çocuklara başarılı gelişim için temel temeli sağlayabilecek kapsayıcı eğitimin önemini vurgulayan Genel Eğitim Yasasını onayladı. Ancak özel ihtiyaçları olan çocukların karşılaştığı zorluklar göz önüne alındığında bu idealö gerçekte uygulanmamaktadır.
Gürcistan 14 ve 24 yaş arası okuryazarlık oranının neredeyse %100 olmasıyla övünürken, nüfus sayımı, engelli erkekler ve kadınların dahil edildiğinde bu sayının yüzde 86,2’ye düştüğünü, ve engelli erkek ve kadınlar arasında yüzde 87,0 olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca Sosyal Hizmet Kurumu’na kayıtlı 11,765 engelli çocuktan sadece 1,244’ünün okula kayıtlı olması ise daha da sıkıntılı bir bulgudur. Gürcistan’da kapsayıcı eğitim 10 yıl önce uygulamaya konmuş olsa da, devlet okullarının yalnızca %65’inde özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilerin olduğu bildiriliyor. Devlet örgün eğitim dışındaki çocuklarla ilgili istatistik toplamadığı için başarı oranlarına ilişkin güvenilir bir analiz yapılamıyor. Bu, her çocuğun verimli gelişimini sağlamak için gerçek kanıtlara dayalı net bir stratejinin oluşturulamayacağı anlamına geliyor.
Hükümet müfredatta bazı değişikliklere izin verirken, Gürcistan Genç Avukatlar Derneği adlı STK, ulusal müfredatın özel ihtiyaçları olan çocuklar için bir alternatif öğrenim sunmadığını belirtiyor. UNDP tarafından oluşturulan Gürcistan’daki Engelli Kişilerin Hakları Durum Analizi, eğitim sistemindeki bu dengesizliğin temel nedeninin engelli çocuklara sunulan kaynakların eksikliği olduğunu belirtiyor. Daha iyi bir altyapı, öğrenme materyalleri ve bu alanda çalışan profesyonellerin eğitimi, engelli çocukların başarılı bir akademik deneyim yaşama şansını artırabilir.
Sistemin yeniden düzenlenmesine yönelik yasal adımlar atıldı. Bunun bir örneği, yukarıda bahsedilen Genel Eğitim Kanununda yapılan ve engelli öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla eğitim kurumlarının finansmanına yönelik açık bir plan öneren 2018 değişikliğidir. Bir diğer hayati gelişme ise engelli çocukları denetlemek üzere özel olarak eğitilmiş personel sayısının 2018’den 2019’a dört kat artmasıdır. Bu yeni yasal çerçeve ne olursa olsun, şu anda bu tür kaynakların ana yararlanıcılarının ayrıcalıklı bölgelerdeki çocuklar olduğu inkar edilemez. Ancak bu, iyi bir eğitim almaları teşvik edildiği takdirde yaşamları boyunca daha iyi fırsatlara sahip olabilecek çocukların yaşam kalitesinin iyileştirilmesine yönelik bir ilk adımdır.
BÖLGESEL FARKLILIKLAR
Gürcistan, ilk ve ortaöğretim okullarındaki yüksek mezuniyet oranlarıyla gurur duymaktadır. İlk bakışta, liseyi tamamlama oranının nispeten yüksek olduğu, öğrencilerin %76’sının Tiflis’te mezun olduğu varsayılabilir. Ancak diğer bölgeler dikkate alındığında yoksul bölgelerin bu kadar şanslı olmadığı görülmektedir. Örneğin Kakheti’de okulu bırakma oranı %58’dir. Tamamlama oranlarında %30’un üzerindeki farklılıklarla neden bu kadar güçlü bölgesel eşitsizlikler gözlemlenebiliyor? UNICEF Çoklu Gösterge Kümeleme Araştırmasında, eğitime erişim ve eğitimin derlenmesi konusunda güvenilir veriler bulmak amacıyla Gürcülerin yanıtları analiz edilmektedir. Ana bulgulardan biri, ülkedeki en düşük tamamlama oranlarının en yoksul bölgelerde belirlenebilmesidir. Bu durum finansal kaynaklar ile eğitimin kalitesi arasındaki bağlantı konusunda tartışmaya yol açabilir. Yalnızca kırsal bölgelerdeki dezavantajlı kökenlerden gelen çocukların eğitimlerini tamamlamak için kişisel olanaklara sahip olma olasılıkları daha düşük değil, aynı zamanda kamu finansmanı da daha küçük eğitim kurumlarına pek sık sunulmamaktadır. İlkokulu tamamlama oranlarına bakıldığında bile, farklılıklar çok belirgin olmasa da, kentsel açıdan zengin bir bölgede büyüyen çocukların okulu bitirme olasılıkları daha yüksektir.
Ayrıca etnik köken gibi faktörlerin de eğitime erişimde rol oynadığı görülmektedir. Örneğin, Gürcistan’ın en büyük etnik azınlığını oluşturan Azeri çocukların okula gitmeme olasılığı Gürcü çocuklara göre üç kat daha fazladır.
Çocukları dört alanda (okuma, matematik, bilim ve gerçek hayattaki zorluklarla başa çıkma becerileri) değerlendiren OECD Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı’nda Gürcü çocuklarının sonuçları analiz edildiğinde farklılıklar daha da durağanlaşıyor. Kırsal bölgelerdeki öğrenciler 2015 yılında kentsel bölgelerdeki öğrencilerden 44 puan daha az puan alıyorlar; bu bir buçuk yıllık eğitime eşdeğerdir. Bu fark aslında zamanla arttı; kırsal ve kentsel değerlendirmeye katılanlar arasındaki fark 2009’da yalnızca 33 puandı.
Yukarıda sunulan veriler Gürcistan eğitim sisteminde temel bir sorunu vurgulamaktadır. Eğitim finansmanı ve fırsatları açısından dünyanın her yerinde bölgesel eşitsizliklerin mevcut olduğu ileri sürülebilir ancak bu, ele alınması gereken bir sorundur. İmkansız alanları göz ardı etmeden, bir eğitim sisteminin başarı oranlarını analiz etmenin daha karşılaştırmalı bir yoluna duyulan ihtiyaç konusunda bir tartışma başlatılabilir.
EĞİTİM KALİTESİ
Bir eğitim sisteminin kalitesini değerlendirmek için bir takım faktörlerin analiz edilmesi gerekmektedir. İlk olarak, öğretimin modernleştirilmesi, kaliteli ve güncel eğitime ulaşmada çok önemlidir. Bir sistemi modernleştirmek için, öğretme ve değerlendirme yöntemlerinde yeni teknolojileri uygulamaya istekli, iyi eğitimli profesyonellere sahip olmak gerekir. OECD Eğitimde Değerlendirme ve Değerlendirme İncelemelerine göre Gürcistan, öncelikle öğretmenlerin yaşı nedeniyle modernleşme konusunda alt sıralarda yer alıyor. Bunların dörtte biri 60 yaşın üzerindedir ve bu da daha geleneksel öğretim biçimlerinin tercih edilmesine yol açabilir. Modernizasyona ilişkin tartışma daha incelikli olsa da, yaş, eğitim personelinin düşük maaşı ve gözlemlenebilir olguların bir araya gelmesiyle birlikte, Gürcistan’ın öğretmenleri sınıfta modern yöntemleri uygulamaya teşvik etme konusundaki taktiklerini hâlâ geliştirmesi gerektiği varsayılabilir.
İkincisi, bir eğitim sisteminin niteliksel olup olmadığını değerlendirmek için eğitim performansı analiz edilebilir. Öğrencilerinin önceki bölümde bahsedilen PISA gibi uluslararası değerlendirmelerdeki performansı Gürcistan örneğiyle son derece ilgilidir. Gürcistan’ın 2009’daki performansı ile 2015’teki okuma, fen ve matematik performansı arasında açık bir gelişme görülür. Ancak bu artış dikkate değer olsa da Gürcü öğrencilerin puanları diğer çocuklardan daha düşüktür. Örneğin, çocukların yalnızca %1’i en iyi performansa sahip olarak değerlendirilebilir; bu oran, OECD ülkelerinin ortalama %8’inin altındadır. Ayrıca bilim alanında düşük başarılıların en yüksek paylarından biri de Gürcistan’dan geliyor.
Modernizasyon eksikliği ve öğrencilerin uluslararası değerlendirmelerdeki performansı birbiriyle bağlantılı olabilir ve Gürcistan eğitim sistemindeki yapısal bir sorunu ortaya çıkarabilir. Pedagojinin yapılabileceği yolların daha iyi anlaşılması, öğretmenler için daha iyi bir teşvik sistemiyle bir araya getirildiğinde öğrenci performansını potansiyel olarak artırabilir.
Sonuç
Gürcistan son on yılda çok sayıda reformdan geçti. Eğitim kalitesinde bir artışın yanı sıra, olgusal değişimi sürdürebilecek yeni mevzuat projeleri yaratma çabası da gözlemleniyor. Bununla birlikte Gürcistan hâlâ ülke genelinde çocukların yaşamlarını etkileyen bir takım eğitim sorunlarıyla karşı karşıyadır. Bazıları bu tür zorlukların sonuçlarını hissetmeye daha yatkın olsa da, yukarıda da belirtildiği gibi, eğitim sisteminin iyileştirilmesi herkese fayda sağlayabilir.
Reference List
Digitaldesign.Ge. (n.d.). Chapter VI. Basic Methodological Orientations – The Portal of National Curriculum. The Portal of National Curriculum. http://ncp.ge/en/curriculum/general-part/general-part/tavi-vchapter-vi-basic-methodological-orientations
General Education. (n.d.). UNICEF Georgia. https://www.unicef.org/georgia/general-education
Li, R., et al. (2019), OECD Reviews of Evaluation and Assessment in Education: Georgia,
OECD Reviews of Evaluation and Assessment in Education, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/94dc370e-en.
Mizunoya, Suguru & Amaro, Diogo & Mishra, Sakshi. (2020). Georgia: Education Fact Sheets | 2020 Analyses for learning and equity using MICS data.
Situation Analysis of the Rights of People with Disabilities in Georgia. 2021 | United Nations Development Programme. (n.d.). UNDP. https://www.undp.org/georgia/publications/situation-analysis-rights-people-disabilities-georgia-2021
UN Enable – Text of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities. (n.d.). https://www.un.org/esa/socdev/enable/rights/convtexte.htm
Notes
[1] http://ncp.ge/en/curriculum/general-part/general-part/tavi-vchapter-vi-basic-methodological-orientations
[2] http://ncp.ge/en/curriculum/general-part/general-part/tavi-vchapter-vi-basic-methodological-orientations
[3] http://ncp.ge/en/curriculum/general-part/general-part/tavi-vchapter-vi-basic-methodological-orientations
[4] https://www.unicef.org/georgia/general-education
[5] https://www.un.org/disabilities/documents/convention/convention_accessible_pdf.pdf
[6]https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ge/pwds_situation_analysis_2021_eng.pdf
[7]https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ge/pwds_situation_analysis_2021_eng.pdf
[8]https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ge/pwds_situation_analysis_2021_eng.pdf
[9]https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ge/pwds_situation_analysis_2021_eng.pdf
[10]https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ge/pwds_situation_analysis_2021_eng.pdf
[11]https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ge/pwds_situation_analysis_2021_eng.pdf
[12] https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ge/pwds_situation_analysis_2021_eng.pdf
[13] file:///C:/Users/druge/Downloads/FinalGeorgia-Education-Fact-Sheet-2020.pdf
[14] file:///C:/Users/druge/Downloads/FinalGeorgia-Education-Fact-Sheet-2020.pdf
[15] file:///C:/Users/druge/Downloads/FinalGeorgia-Education-Fact-Sheet-2020.pdf
[16] file:///C:/Users/druge/Downloads/FinalGeorgia-Education-Fact-Sheet-2020.pdf
[17] file:///C:/Users/druge/Downloads/FinalGeorgia-Education-Fact-Sheet-2020.pdf
[18] https://www.unicef.org/georgia/media/3436/file/oecd_report_en.pdf
[19] https://www.unicef.org/georgia/media/3436/file/oecd_report_en.pdf
[20] https://www.unicef.org/georgia/media/3436/file/oecd_report_en.pdf
[21] https://www.unicef.org/georgia/media/3436/file/oecd_report_en.pdf
[22] https://www.unicef.org/georgia/media/3436/file/oecd_report_en.pdf
[23] https://www.unicef.org/georgia/media/3436/file/oecd_report_en.pdf